Από : Αντιστράτηγο ε.α Ιωάννη Κρασσά 

«Λάθος βολή, λάθος βολή, ὤ συμφορά μας,

Τὰ πυροβόλα μας χτυποῦν τὰ τμήματά μας».

Την νύκτα της 21^ης Ιουλίου 1974, 319 αξιωματικοί και καταδρομείς της Α΄ Μοίρας Καταδρομών (Α΄ΜΚ), η οποία είχε έδρα το Μάλεμε της Κρήτης, εστάλησαν με μεταφορικά αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας, από το αεροδρόμιο των Χανίων στην Λευκωσία. Η αποστολή της Μοίρας αφορούσε την ενίσχυση των ελληνοκυπριακών δυνάμεων, οι οποίες πολεμούσαν κατά των τουρκικών στρατευμάτων, που αποβιβάσθηκαν στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου 1974.

Η Προετοιμασία

Η Πολεμική Αεροπορία, για την έγκαιρη και ασφαλή μεταφορά των καταδρομέων μας, οργάνωσε επιχείρηση στην οποία δόθηκε η ονομασία «ΝΙΚΗ». Διατέθηκαν συνολικά 20 μεταφορικά αεροσκάφη NORATLAS[1] της 354 Μοίρας Μεταφορών[2], στα οποία δόθηκαν τα χαρακτηριστικά κλήσεως από ΝΙΚΗ 1 έως 20. Προγραμματίσθηκαν επίσης και 10 C-47(DACOTA)[3] της 355 Μοίρας Μεταφορών τα οποία όμως δεν χρησιμοποιήθηκαν.

                NORATALS                                   DACOTA-47D

Η Επιχείρηση

Το πρώτο αεροσκάφος απογειώθηκε στις 22.00 και ακολούθησαν τα υπόλοιπα με διαφορά 5 λεπτών. Το ύψος πτήσεως καθορίσθηκε στα 600 πόδια (180 μέτρα), χωρίς φώτα πορείας και με πλήρη σιγή ασυρμάτου. Υπό αυτές τις συνθήκες ο χρόνος μεταβάσεως ήταν λίγο περισσότερο από 3,5 ώρες. Πέντε αεροσκάφη (ΝΙΚΗ 16 έως 20) δεν απογειώθηκαν, γιατί είχε παρέλθει η 12η βραδινή, με συνέπεια να βρίσκονταν στην Κύπρο υπό το φως της ημέρας, στο έλεος της τουρκικής αεροπορίας. Το σήμα(έρχονται τα 15 πορτοκάλια) από την Ελλάδα για την ενημέρωση των Ελληνοκυπριακών δυνάμεων στάλθηκε στις 01:00, με αποτέλεσμα να μην ειδοποιηθούν οι αντιαεροπορικές μονάδες του αεροδρομίου της Λευκωσίας. Ένα NORATLAS (ΝΙΚΗ 4) καταρρίφθηκε, με αποτέλεσμα το θάνατο των 4 μελών του πληρώματος και 27 καταδρομέων, διασωθέντος μόνο ενός. Ένα δεύτερο NORATLAS (ΝΙΚΗ 6) υπέστη εκτεταμένες ζημιές, λόγω των οποίων αναγκάσθηκε να προσγειωθεί με ένα κινητήρα και με απώλειες 2 νεκρούς και 11 τραυματίες καταδρομείς. Οι συνολικές απώλειες της επιχειρήσεως ανήλθαν σε 33 νεκρούς και 11 τραυματίες, οφειλόμενες αποκλειστικά σε φίλια πυρά[4]. Τρία αεροσκάφη (ΝΙΚΗ 3,6,12) παρέμειναν στην Λευκωσία λόγω βλαβών. Ένα (ΝΙΚΗ 13) παρέκκλινε της πορείας του και προσγειώθηκε στην Ρόδο και τέλος ένα ακόμη (ΝΙΚΗ 14) δεν προσγειώθηκε ποτέ στην Λευκωσία και επέστρεψε στην Κρήτη.

Ο Ταγματάρχης Πεζικού Γεώργιος Παπαμελετίου 

Διοικητής της Α΄ΜΚ 

Η Επιχείρηση «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ»

Η Α΄ΜΚ υπήρξε η μοναδική μονάδα που στάλθηκε στην Κύπρο κατά την διάρκεια της τουρκικής εισβολής. Η Β΄ Μοίρα Καταδρομών (312 άνδρες) επιβιβάσθηκε την 20^η Ιουλίου στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης, σε 4 αεροπλάνα BOEING 707-384Β[5] της Ολυμπιακής Αεροπορίας,  με σκοπό να αποσταλεί μέσω Σούδας στην Κύπρο. Η επιχείρηση με την ονομασία «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ» ματαιώθηκε, μετά από την καταστροφή των δύο τροχών ενός αεροσκάφους, η οποία που προκλήθηκε λόγω προσκρούσεώς του στους ανασχετήρες του χώρου σταθμεύσεως των αεροσκαφών, στο αεροδρόμιο της Σούδας[6]. Το κύριο επιχείρημα της τότε στρατιωτικής ηγεσίας προς τον δικτάτορα Ιωαννίδη, για την μη αποστολή των αναγκαίων ενισχύσεων στην Κύπρο, ήταν ο φόβος ότι θα οδηγούσε σε γενικευμένη σύρραξη μεταξύ της Ελλάδος και της Τουρκίας. Η άμυνα της χώρας μας θα εξασθενούσε επικίνδυνα  και ήταν πολύ πιθανό να οδηγούσε σε απώλεια τόσο ελληνικών αλλά και περισσοτέρων κυπριακών εδαφών. Το εφιαλτικό αυτό ενδεχόμενο οδήγησε στην πτώση του στρατιωτικού καθεστώτος. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ως πρωθυπουργός της οικουμενικής κυβερνήσεως που συγκροτήθηκε μετά την μεταπολίτευση στις 23 Ιουλίου 1974, αντιμετώπισε το ίδιο δίλημμα κατά τον Αττίλα 2(14-17 Αυγ 1974). Η στρατιωτική ηγεσία η οποία είχε παραμείνει αμετάβλητη του έκανε την ίδια εισήγηση. Ο πρωθυπουργός αποφάσισε να  μην αποσταλούν στρατεύματα  στην Κύπρο λόγω αποστάσεως, δηλώνοντας: «Η Κύπρος κείται μακράν» .

BOEING 707

Οι Άξιοι της Πατρίδος

Οι απώλειές της Α΄ΜΚ προκλήθηκαν λόγω ελλείψεως συντονισμού και πλημμελούς ενημερώσεως. Ο Διοικητής της Α΄ ΜΚ Ταγματάρχης Πεζικού Γεώργιος Παπαμελετίου, παρά τις αντιξοότητες που αντιμετώπισε, υπερασπίσθηκε το διεθνές αεροδρόμιο της Λευκωσίας και απέτρεψε την κατάληψή του από τους Τούρκους. Κατόπιν διαταγής του Γενικού Επιτελείου της Εθνικής Φρουράς το παρέδωσε στις δυνάμεις του ΟΗΕ την 24^η Ιουλ 1974. Την 16^η Αυγούστου κατά τον Αττίλα 2(14-17 Αυγ 1974), ο Υποστράτηγος ε.α. Νικόλαος Κοϊμτζόγλου, Ανθυπολοχαγός τότε, επικεφαλής της Διμοιρίας Αντιαρματικών ΠΑΟ 90 χιλ[7] της Α΄ΜΚ, στην περιοχή των υψωμάτων Κολοκασίδη, ανέκοψε την προέλαση των τουρκικών τεθωρακισμένων προς την Λευκωσία από δυτικά, καταστρέφοντας 2 άρματα.

Ο Ανθυπολοχαγός(ΠΖ) Νικόλαος Κοϊμτζόγλου

Ο Αντιστράτηγος ε.α. Ηλίας Σιακαβέλλας, Ανθυπολοχαγός τότε, Διμοιρίτης της 2ας Διμοιρίας του 41 ΛΟΚ(Λόχου Καταδρομών) θυμάται: «Η επιχείρηση ΝΙΚΗ-74 ήταν μία ανορθόδοξη καταδρομική ενέργεια αερομεταφοράς ενός Συγκροτήματος Μοίρας Καταδρομών σε αεροδρόμιο που εκτός των άλλων ήλεγχε με την αεροπορία και πυρά πυροβολικού ο εχθρός. Επιχείρηση ενίσχυσης τέτοιας μορφής μετά την έναρξη των επιχειρήσεων δεν υπήρχε ούτε υπάρχει στον επιχειρηματικό σχεδιασμό. Χαρακτηρίστηκε ως αποστολή αυτοκτονίας  για τους εξής κυρίως λόγους».[8].