Από Αντιστράτηγο ε.α. Ιωάννη Κρασσά

«Ἀλλ᾿ ἄν τις ἀπεθάνῃ
διὰ τὴν πατρίδα, ἡ μύρτος
εἶναι φύλλον ἀτίμητον,
καὶ καλὰ τὰ κλαδιὰ
τῆς κυπαρίσσου».

Ανδρέας Κάλβος[1792-1869(Εἰς τὸν Ἱερὸν Λόχον, ᾨδὴ Τετάρτη, 5η Στροφή)] 

Την 17^η Μαρτίου 2020, ο Πρωθυπουργός της Ελλάδος Κυριάκος Μητσοτάκης στο διάγγελμά του για την αντιμετώπιση της πανδημίας του COVID 19 είπε: «Είμαστε σε πόλεμο. Με έναν εχθρό που είναι αόρατος αλλά δεν είναι ανίκητος». Αναφέρθηκε επίσης στους «υγειονομικούς ήρωες-μαχητές της πρώτης γραμμής», τόνισε την σπουδαιότητα της ατομικής ευθύνης όλων των πολιτών και προειδοποίησε με αυστηρές ποινές, «για όσους διασπείρουν τον ιό της παραπληροφόρησης με ανυπόστατες φήμες. Γιατί ο πανικός είναι το ίδιο επικίνδυνος με τη νόσο». Ο σκοπός αυτού «του υγειονομικού πολέμου», που συνεχίζεται ευτυχώς με λιγότερα θύματα, είναι η καταπολέμηση του «φονικού ιού», και η προστασία της υγείας του πληθυσμού. Μέχρι σήμερα(26 Ιουν 2022) έχουμε καταγράψει 30.162 νεκρούς, οι οποίοι είναι περισσότεροι από τους νεκρούς των δύο Βαλκανικών 1912-13 και των πολέμων κατά της Ιταλίας και της Γερμανίας το 1940-41[2]. Οι επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία είναι πολύ σημαντικές.

Από το 1973 η Τουρκία απειλεί την πατρίδα μας με χρήση στρατιωτικής βίας, προκειμένου να καρπωθεί μέρος της κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Σε σχέση με τον ιό της γρίπης, οι Τούρκοι είναι ορατοί και δεν είναι ανίκητοι. Η στρατιωτική ισχύς της Τουρκίας κατατάσσεται στην 13^η θέση παγκοσμίως, ενώ της Ελλάδος στην 26^η βάσει του Global Firepower του 2022[3]. Η προσφυγή στα όπλα αποτελεί το έσχατο μέσο επιλύσεως των διαφορών μεταξύ των κρατών, αλλά δυστυχώς εξακολουθεί να χρησιμοποιείται μέχρι τις ημέρες μας.

Το πρόβλημα της Ελλάδος δεν πρέπει να εστιάζεται αποκλειστικά στον Ερντογάν αλλά στη στρατηγική της Τουρκίας. Ο Αχμέτ Νταβούτογλου (Ακαδημαϊκός, Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας κατά την περίοδο 2009-2014 και Πρωθυπουργός από το 2014 έως το 2016), στο βιβλίο του «Το Στρατηγικό Βάθος», γράφει ότι η επέκταση της Τουρκίας στα Βαλκάνια, στην Μέση Ανατολή και στην Ασία, είναι απόρροια της ιστορίας, της γεωγραφίας και του πληθυσμιακού δυναμικού της. Σύμφωνα με τον συγγραφέα, η επίτευξη αυτού του στόχου θα συντελέσει στην «γεωπολιτική, γεωπολιτισμική και γεωοικονομική ολοκλήρωσή της». Την θέση αυτή έχουν υιοθετήσει όλα σχεδόν τα πολιτικά κόμματα της Τουρκίας[4] εκτός από το Κουρδικό και ορισμένα μικρά κόμματα της αριστεράς που δεν υπερβαίνουν το 15% του εκλογικού σώματος. Η αύξηση της διαφοράς της γεωπολιτικής ισχύος των δύο χωρών, αποτελεί την κύρια αιτία της αυξανόμενης επιθετικότητος της Τουρκίας. Τα ισχυρά κράτη ανέκαθεν επιδιώκουν την αύξηση της κυριαρχίας τους. Αυτό επιζητούσε και η Περσία, όταν επιτέθηκε κατά της Ελλάδος τον 5ο αιώνα π.Χ. Επί της αρχής τα κίνητρα του Ερντογάν και του Ξέρξη παραμένουν ίδια. Οι πρόγονοί μας διαχρονικά πολέμησαν με ηρωισμό κατά των εχθρών της φυλής μας και μας παρέδωσαν πατρίδα ελεύθερη. Ας φανούμε αντάξιοι τους, κάθε σπιθαμή της ελληνικής γης έχει ποτισθεί με άφθονο ελληνικό αίμα.

Τον Ιούλιο του 1974, η Τουρκία αποβιβάσθηκε στην Κύπρο με αφορμή το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, που αφρόνως υποκινήθηκε από την Ελλάδα, κατέχουσα έκτοτε το 40% της νήσου. Από τότε τα δεδομένα έχουν αλλάξει, λόγω της μεταβολής βασικών μεγεθών των δύο χωρών.

Το 1970 η Ελλάδα είχε πληθυσμό 8,7 εκατομμύρια, ενώ η Τουρκία 35. Το 2021 η Ελλάδα είχε πληθυσμό 10.432.481[μειώθηκε κατά 384.000(3,5%) σε σχέση με το 2011 και κατά 532.000 με το 2001], όταν η Τουρκία προσεγγίζει τα 87.000.000. Η αναλογία από 1:4 έχει γίνει 1:8. Σε μία πεντηκονταετία έχει υπερδιπλασιασθεί ο πληθυσμός της Τουρκίας. Εάν ληφθεί υπόψη ότι η μέση ηλικία του τουρκικού πληθυσμού είναι τα 28 χρόνια, όταν της Ελλάδος είναι τα 42, τότε γίνεται κατανοητό ότι ιδέες όσο άγριες και αν παρουσιάζονται, θα μπορούν πάντα να κινητοποιούν τις μάζες.

Το 1970 το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) της Ελλάδος ήταν 13 δις δολάρια και της Τουρκίας 17. Το 2021 το ΑΕΠ της Ελλάδος ήταν 181 δις δολάρια, ενώ της Τουρκίας ήταν 720. Η αναλογία από 1:1,3 έχει αλλάξει σε 1:4. Η εγχώρια αμυντική βιομηχανία της καλύπτει το 65% των αναγκών των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, την στιγμή που η Ελληνική καλύπτει το 9%, από το 40% που κάλυπτε το 2000.

Οι υπερφίαλες διεκδικήσεις της[5] δεν είναι δυνατόν να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγματεύσεων και παραπέμπουν ουσιαστικά σε όρους τελεσιγράφου, γιατί συνοδεύονται με απειλές χρήσεως στρατιωτικής βίας. Ο Ερντογάν καλλιεργεί την φυσιογνωμία του αρχηγού που δεν υπολογίζει κανένα, στα πρότυπα των πρώτων σουλτάνων. Τόσο αυτός όσο και οι άλλοι πολιτικοί αρχηγοί χρησιμοποιούν απαξιωτική προς τους Έλληνες φρασεολογία, για λόγους προσωπικής προβολής, για την αύξηση των ψηφοφόρων τους, την διατήρηση της εχθρότητας κατά της Ελλάδος και τη κλιμάκωση της εντάσεως. Η Τουρκία αγνοεί επιδεικτικά το διεθνές δίκαιο έναντι του οποίου αντιπαραθέτει την στρατιωτική ισχύ της. Ομοίως δεν δείχνει να επηρεάζεται από τις παραινέσεις του ΝΑΤΟ και της ΕΕ για τον απαραβίαστο των συνόρων και της κυριαρχίας μας. Η μετριοπάθεια, η σύνεση και η ψύχραιμα μπορεί να εκληφθούν και ως ατολμία, υποχωρητικότητα και δειλία. Ο Ισραηλινός Διπλωμάτης Άμπα Εμπάν[6] είπε: «Η ιστορία μας διδάσκει ότι οι άνθρωποι και τα έθνη συμπεριφέρονται με σύνεση, μόνο όταν έχουν εξαντλήσει κάθε άλλη εναλλακτική λύση».

Η Ελλάδα διατηρεί μεγάλες σε αριθμό Ένοπλες Δυνάμεις σε σχέση με το μέγεθος της. Η χρησιμοποίησή τους αποτελεί απόφαση του Πρωθυπουργού της χώρας και η αποστολή τους αφορά την υπεράσπιση των Ελλήνων και την ακεραιότητα της πατρίδος μας στην ξηρά, στην θάλασσα και στον αέρα. Δεν επιδιώκουμε την στρατιωτική αναμέτρηση, αλλά όταν καταστεί αναπόδραστη δεν θα είναι φρόνιμο να τη διεξάγουμε με τους όρους της Τουρκίας. Όταν η επίλυση των διαφορών μεταφερθεί στο πεδίο της μάχης, δεν πρέπει να αναζητούμε μόνο το τρόπο πώς θα αμυνθούμε, αλλά και πως θα καταστρέψουμε τις εχθρικές δυνάμεις σε τέτοια έκταση, προκειμένου να κάμψουμε τη θέλησή τους για την συνέχιση του πολέμου. Σύμφωνα με τον Κλαούζεβιτς: «Ο πόλεμος αποτελεί δοκιμασία θελήσεων, ηττημένος είναι μόνο εκείνος που αποδέχεται την ήττα του».[7] Η νικηφόρα απόδοση των Ενόπλων Δυνάμεων μας στηρίζεται σε τρεις πυλώνες. Την ηθική προετοιμασία του λαού, την στρατιωτική ετοιμότητα και την σχεδίαση των επιχειρήσεων.

Η Ψυχή

Ο πόλεμος πρωτίστως αποτελεί αγώνα ηθικών δυνάμεων και ψυχικής αντοχής τον οποίον διεξάγει ολόκληρο το έθνος και όχι μόνο οι ένοπλες δυνάμεις, οι οποίες αποτελούν την αιχμή του δόρατος. Εκτός από την μεταλλική λόγχη χρειάζεται και το ξύλινο μέρος το οποίο αντιπροσωπεύει, τις στρατιωτικές και πολιτικές υπηρεσίες που υποστηρίζουν την πολεμική προσπάθεια, ο βραχίονας είναι ο ελληνικός λαός και το μυαλό ο ηγέτης. Χωρίς την συμμετοχή όλων το δόρυ δεν θα χτυπήσει το στόχο. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός αυτών που θα πουν, «αυτή η μάχη δεν με αφορά, δεν με ρώτησαν, άλλοι την αποφάσισαν», τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες της ήττας».

Τα Όπλα

Η επιχειρησιακή ετοιμότητα των Ενόπλων Δυνάμεων αποτελεί μετρήσιμο μέγεθος και είναι το αποτέλεσμα του γινομένου: του αριθμού του προσωπικού, της λειτουργικότητος των διατιθέμενων μέσων, της υπάρξεως πυρομαχικών και λοιπών εφοδίων, του επιπέδου εκπαιδεύσεως, του ηθικού και της πειθαρχίας. Εάν ένας εκ των παραγόντων μειωθεί ή μηδενιστεί τότε και ο βαθμός της επιχειρησιακής ετοιμότητος μειώνεται ή μηδενίζεται αντιστοίχως. Βλέπε άρθρο:  «Η Προς Πόλεμο Προπαρασκευή».

Η Σχεδίαση

Ο αμυντικός σκοπός του πολέμου δεν συνεπάγεται και την αμυντική διεξαγωγή του. Όταν η εχθρική ενέργεια καταστεί προφανής, επικείμενη και αναπόφευκτη, τότε πρέπει να ενεργήσουμε πρώτοι, διότι είναι πολύ πιθανό να μην συνέλθουμε από τις συνέπειες του πρώτου χτυπήματος(απώλειες προσωπικού, μέσων, υποδομών). Η πραγματική αντίληψη της καταστάσεως αποτελεί το θεμέλιο της επιτυχημένης σχεδιάσεως. Στις διαταγές των στρατιωτικών επιχειρήσεων δεν υπάρχει χώρος για υποθέσεις και ευσεβείς πόθους. Η πολεμική αναμέτρηση συνεπάγεται κόστος σε ανθρώπινες ζωές και τεράστια οικονομική επιβάρυνση. Σε περίπτωση ήττας θα υπάρξουν επίσης απώλειες εδαφικές και της εθνικής μας κυριαρχίας. Το τίμημα διατηρήσεως της ελευθερίας είναι πάντα υψηλό και η αξία της ανεκτίμητη. Δεν είναι τυχαίο ότι ο «Εθνικός μας Ύμνος» υμνεί την ελευθερία, η οποία κρατάει ξίφος και όχι κλάδο ελαίας, ενώ ο συμβολισμός των 9 λευκών και κυανών λωρίδων της σημαίας μας παραπέμπει στα γράμματα της λέξεως «ελευθερία», ή στις συλλαβές της φράσεως «Ελευθερία ή Θάνατος». Η ευθύνη της κηρύξεως πολέμου βαρύνει τον πρωθυπουργό της χώρας και αναμφισβήτητα συνιστά μια δύσκολη απόφαση, η οποία θα πρέπει να εξηγηθεί στον ελληνικό λαό γιατί επιλέγεται ως τρόπος δράσεως. 

 Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα

Ο ενθουσιασμός των στρατιωτών αποτελεί το προμήνυμα της νίκης.

Η ενότητα διοικήσεως εξασφαλίζει την αποδοτική διεύθυνση του πολέμου. Ένας καλός αρχηγός αξίζει περισσότερο από δύο καλούς.

Πριν από την στρατιωτική επίθεση, προηγείται η πολιτική επίθεση.

Το κόστος της ήττας είναι πολύ βαρύτερο του πολέμου.

Όταν αρχίζει η μάχη είναι προτιμότερο να είσαι ισχυρός, παρά να έχεις το δίκαιο με το μέρος σου.

Ο πόλεμος δεν αποτελεί μία έντιμη μονομαχία και δεν υπάρχουν απαγορευμένα χτυπήματα.

Το μυστικό της ισχύος είναι η θέληση. Ο Πόλεμος τερματίζεται με την απώλεια των ψυχικών δυνάμεων.

Για να νικήσεις τον εχθρό δεν αρκεί να εξαντλήσεις τα όρια των δυνατοτήτων σου, αλλά να κάνεις πράγματα που δεν είχες διανοηθεί ποτέ ότι θα επιχειρούσες, χρειάζεται κατάθεση ψυχής.

Αντιστράτηγος ε.α. Ιωάννης Κρασσάς

Ιούνιος 2022

[1] Απόσπασμα από τον όρκο των Αρχαίων Αθηναίων Εφήβων, που έδιναν όταν τους καλούσαν προς στράτευση στην ηλικία των 18 χρονών. «Δεν θα ντροπιάσω τα όπλα τα ιερά, ούτε θα εγκαταλείψω το συμμαχητή μου, με οποιονδήποτε κι αν ταχθώ στη γραμμή. Θα αμυνθώ και για τα ιερά και τα όσια και μόνος και μαζί με πολλούς και την πατρίδα δε θα παραδώσω μικρότερη αλλά μεγαλύτερη και ισχυρότερη απ' όση την παρέλαβα. Θα υπακούσω πρόθυμα σ’ αυτούς που δικάζουν κάθε φορά και θα πολιτεύομαι σύμφωνα με τους καθιερωμένους θεσμούς και σύμφωνα με όσους άλλους ο λαός με κοινή απόφαση θα καθιερώσει. Και σε περίπτωση που κάποιος θα αποπειραθεί να καταλύσει τους θεσμούς ή να μην πειθαρχεί σ΄ αυτούς, δεν θα επιτρέψω, θα αμυνθώ και μόνος και μαζί με πολλούς. Και θα τιμήσω τα πατροπαράδοτα ιερά. Μάρτυρες μου γι’ αυτά ας είναι η Άγραυλος, Ενυάλιος, Άρης, Ζευς, Θαλλώ, Αυξώ και Ηγεμόνη».

[2] Οι νεκροί των Βαλκανικών πολέμων ανήλθαν σε 8.224( 2.373 Α΄ΒΠ και 5. 851 Β΄ΠΠ), ενώ του Ελληνο-ιταλικού και του Ελληνο-γερμανικού πολέμου του 1940-41, συμπεριλαμβανομένης της μάχης της Κρήτης ανήλθαν σε 16.093. Σύνολο 24.317. Οι νεκροί των πολέμων ήσαν στο σύνολό τους άνδρες ηλικίας μεταξύ είκοσι και πενήντα χρόνων. Τα θύματα του κορωνοϊού είναι στην πλειονότητα άνω των εξήντα χρόνων και από τα δύο φύλλα .  

[3] H ιστοσελίδα GlobalFirepower (GFP) παρέχει αναλυτική προβολή δεδομένων σχετικά με 142 σύγχρονες στρατιωτικές δυνάμεις. Η κατάταξη του GFP βασίζεται στην πιθανή πολεμική ικανότητα κάθε έθνους σε ξηρά, θάλασσα και αέρα που μάχεται με συμβατικά μέσα. Τα αποτελέσματα ενσωματώνουν πληροφορίες που σχετίζονται με το ανθρώπινο δυναμικό, τον εξοπλισμό, τους φυσικούς πόρους, την οικονομία και τη γεωγραφία που προέρχονται από 50 διαφορετικούς παράγοντες που χρησιμοποιούνται για τη διαμόρφωση των τελικών κατατάξεων της GFP.  

[4] Πολιτικά Κόμματα της Τουρκίας, με παρουσία στο κοινοβούλιο.

[5]Η Τουρκία αμφισβητεί:

α. Το δικαίωμα οποιαδήποτε επεκτάσεως της ελληνικής αιγιαλίτιδος ζώνης (χωρικών υδάτων) πέρα των 6 ναυτικών μιλίων(νμ) έως τα 12 νμ, που προβλέπεται από το Νόμο για το Δίκαιο της Θαλάσσης, θεωρώντας μια τέτοια ενέργεια ως αιτία πολέμου (casus belli).

β. Το εύρος του ελληνικού εθνικού εναερίου χώρου, ο οποίος σήμερα είναι στα 10 νμ.

γ. Την ελληνική κυριότητα σε 162 νησίδες και μικρονησίδες.

δ. Τα θαλάσσια σύνορα μας.

ε. Τις ελληνικές αρμοδιότητες στο ελληνικό FIR (Περιοχές Πληροφοριών Πτήσεως) και εντός της περιοχής ευθύνης της για θέματα έρευνας και διάσωσης.

στ. Τα όρια των θαλασσίων ζωνών μας [Υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης(ΑΟΖ)].

Η Τουρκία αξιώνει επίσης την αποστρατικοποίηση των νήσων του Ανατολικού Αιγαίου και των Δωδεκανήσων.

[6] Άμπα Εμπάν(Abba Eban)(1915-2002) Ισραηλινός Διπλωμάτης, διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών, Παιδείας και Αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως του Ισραήλ. Υπηρέτησε ως πρέσβης του Ισραήλ στις ΗΠΑ και ως μόνιμος αντιπρόσωπος της χώρας του στον ΟΗΕ.

[7] Ο Καρλ Φίλιππ Φον Κλάουζεβιτς (1780-1831), ήταν Πρώσος στρατιωτικός και συγγραφέας. Στο έργο του «Η Φιλοσοφία του Πολέμου» αναλύει την εξέλιξη της θεωρίας, στρατηγικής, τακτικής και φιλοσοφίας του πολέμου. Το σύγγραμμά του είχε μεγάλη επιρροή στην εξέλιξη της θεωρίας του πολέμου σε όλα τα δυτικά κράτη και διδάσκεται μέχρι σήμερα στις στρατιωτικές ακαδημίες αλλά και σε σχολές διοίκησης επιχειρήσεων και μάρκετινγκ.